Upacara Adat

Upacara Adat Ana ing Jawa Tengah

SAPARAN REBO PUNGKASAN

            Mapan ana ing Bendung Kayangan Pendoworejo Girimulyo Kulon Progo Daerah Istimewa Yogyakarta, tradhisi Saparan Rebo Pungkesan s dianakake dening warga masyarakat. Diadani dino Rebo Wage 25 Sapar 1943 Dal utawa surya kaping 10 Pebruari 2010. Kejaba dirawuhi pangembating praja saka Kulon Progo, uga saka Kabupaten Kulon Progo, uga saka Provinsi DIY. Rawuh Kepala Dinas Kebudayaan Pariwisata Pemuda dan Olahraga Kulon Progo, Bambang Pidekso lan Kepala Dinas Pariwisata Provinsi Daerah DIY, Tazbir. Para pangembating praja Iku uga milu dhahar kembul sewu dulur, nyawiji bebarengan karo warga.

            Miturut katrangane Pak Tabir, anane tradisi iki ora mung perlu diuri-uri. ‘’Nanging perlu terus dimemetri. Ing pangajab kejaba kanggo nguri-uri lan memetri kebudayaan, kena kanggo asset pariwisata.’’ Pratelane. Kejaba kui ditambahke dening Pak Tazbir, nalika paring sesorah, wewengkon Kedhung Kayangan sesawangane katon endah. Saengga patembayatan antarane warga masyarakat lan pemerintah, pelu banget terus disengkuyung. Tundhone, anane tradisi iki kena kanggo narik wisatawan.

            Sejatine, Saparan Rebo Pungkasan iki, miturut katerangane sesepuh desa, Mulyono, klebu salahsawijining tradisi sing wis suwe diayahi dening warga masyarakat Kulon Progo. Kepara wis diayahi atusan taun kepungkur. Saparan diadani saben dina Rebo sing pungkasan ing wulan Sapar, mithurut itungane kalender Jawa, mapan ing Bendung Kayangan. Ing bending iki, kali cacah loro ketemu(tempuran), yaiku Kali Guturan lan Kali Ngiwa.

            Saliyane kuwi, tradisi Rebo Pungkasan uga kanggo paring pakurmatan marang Mbah Bei Kayangan sing dipercaya saka Majapahit. Karo pendhereke cacah loro Kyai Somoita lan Kyai Diro ngumbara tekan desa kene, dadi pepundhen. Kejaba gawe pomahan uga ngudi gawe sawah, mligine ing mangsa ketiga, terus ngupaya gawe bendungan. Sakwise Mbah Bei ‘muksa’,bendungan iki diarani Bendungan kayangan.

            Kanthi cara tradisional, upacara Saparan Rebo Pungkasan mung dumadi seka adicara jamasan jaran kepang lan kenduri Saparan, sing diarani Dhahar Kembul Sewu Dulur. Jamasan jaran kepang ing Bendungan Kayangan. Dene Kendhuri Saparan, kena diarani adicara kanggo pasedherekan sesame, pasedhuluran marang sapadha-padha. Para warga nggawa maneka warna panganan, diwadhahi tenong. Sawise didongani, dipangan bebarengan. Panganan sing digawe klebu karemenane Mbah Bei Kayangan. Kayata bothok lele, panggang mas lan sekul golong-giling.

            Mlakune adicara Sapran Rebo Pungkasan taun iki katon prasaja. Sawise warga masyarakat kang nggawa ugarampe klebu kanggo dhahar kembul sewu dulur nglumpuk ing wewengkon Bendung Kayangan, udakara jam sawelas awan tradisi wis turun temurun iki nuli diwiwiti. Kanthi sesorah saka panitia, pangarsa saka Kabupaten Kulon Progo lan Provinsi DIY.

Ringkesan :

SAPARAN REBO PUNKASAN

            Upacara Saparan Rebo Pungkasan dianakake ing Bendungan Kayangan Pendoworejo Girimulyo Kulon Progo Daerah Istimewa Yogyakarta tepate ing dina Rebu Wage. Upacara menika didhawuhi kalian praja saka Kulon Progo, uga saka Kabupaten Kulon Progo, uga saka Provinsi DIY. Rawuh Kepala Dinas Kebudayaan Pariwisata Pemuda dan Olahraga Kulon Progo, Bambang Pidekso lan Kepala Dinas Pariwisata Provinsi Daerah DIY, pejabat mau iku uga milu dhahar kembul sewu dulur, nyawiji bebarengan karo warga. Sejatine,  

Saparan Rebo Pungkasan klebu salahsawijining tradisi kang wis suwe diayahi atusan taun kepungkur. Saparan diakake saben dina Rebo sing kepungkur ing wulan sapar. Upacara menika ancas tujuanipun kangge memetri tradisi lan kabudayan jawa, nanging sakliyane kuwi, tradisi Rebo Pungkasan uga kanggo paring pakurmatan marang Mbah Bei kayangan sing wis dipercaya saka Majapahit. Kanthi cara tradisional, upacara Saparan Rebo Pungkasan mung dumadi seka adicara jamasan jaran kepang lan Dhahar Kembul Sewu Dulur. Jamasan jaran kepang yaiku ngumbah jaran kepang ing Bendungan Kayangan. Mlakune adicara Saparan Rebo Pungkasan sakwise warga kang nggawa ubarampe klebu kanggo dhahar kembul sewu dulur ing wewengkon Bendung Kayangan, udakara jam sewelas awan, tradisi mau sing wis turun-temurun iku nuli kudu kita lestarikaken lan diwiwiti.

Mugi-mugi angsal manfaatipun.. :-)